علاءالدین قاسمی روز پنجشنبه در گفتوگویی با اشاره به اینکه تحکیم روابط فرهنگی جاری در هر اجتماعی به وابستگی و دلبستگی مردم آن اجتماع با داشتههای کهن آیینیشان باز میگردد، گفت: در علم جامعهشناسی یکی از مهمترین آسیبهای شیوه زندگی مدرن را ایجاد گسست میان انسانهای عصر حاضر با داشتههای فرهنگی نسلهای گذشتهشان میدانند.
وی ادامه داد: اگر نسلهای مختلف با گذشتگان خود ارتباط فرهنگی نداشتند، مسالهای به نام هویت انسانی در قالب جوامع متمدن هیچ گاه شکل نمیگرفت، به زبان دیگر، شکلگیری مدنیت جوامع انسانی به ارتباط عمیق آنها با الگوهای آیینی و مذهبی نسلهای گذشته استوار است.
به گفته این نسخهپژوه و تعزیهخوان پیشکسوت، آنچه به عنوان آیینهای نمایشی مذهبی در فرهنگ ایرانی وجود دارد، سرچشمه گرفته از باورها، اعتقادات و آداب و رسوم نسلهایی است که در تمامی شئونات و رفتارهای زندگی اجتماعیشان، از الگوهای مذهبی و دینی تبعیت میکردند.
قاسمی با انتقاد از گسل ایجاد شده میان جوانان نسل امروز با داشتههای فرهنگی و آیینی پیشینیان خود به واسطه الگوهای زندگی مدرن، یادآور شد: ریشه این تقصیر در نگاه اول به کمکاری هنرمندان و متولیان امر فرهنگی باز میگردد که در انتقال داشتههای آیینی و فرهنگ پیشینیان به نسل جدید کوتاهی کردهاند.
وی افزود: در ادامه این نگاه آسیبشناسانه، باید پیکان اشتباه را در میان نسل جوان امروز جست که بیش از حد به فضای مجازی و الگوهای زندگی غربی بدون اتکا به داشتههای هویت فرهنگی خود وابسته شدهاند.
این تعزیهخوان که سابقه اجرای این گونه نمایش آیینی را در بسیاری کشورهای اروپایی و آمریکا دارد، گفت: مردمان اروپایی و آمریکایی بدون شناخت از پیشینه مذهبی و ارادت ایرانیان به حضرت امام حسین (ع) و سایر ائمه معصومین (ع)، به عنوان مخاطب نمایشهای تعزیه از کهن بودن چنین الگوهای نمایشی با مضامین مذهبی در خلق این هنر متعجب میشوند و دلیل آن را پیشینه کهن فرهنگی و آیینی مردمان ایران زمین میدانند.
وی ادامه داد: اما جوانان و نوجوانان نسل امروز در مواجهه با اجرای نمایشهای تعزیه به سادگی از کنار آن می گذرند بدون آنکه کوچکترین تاملی بر دادههای ناب و انسانساز این آیین نمایشی داشته باشند.
کارگردان تعزیه «شهادت امام حسین (ع)» و «طفلان مسلم» رسالت هنرمندان و مسئولان فرهنگی زمانه حاضر در انتقال میراث گرانبهای آیینهای نمایشی به نسلهای آینده را بسیار مهم دانست و تصریح کرد: ادامه این گسل و گسست ایجاد شده میان نسل امروز با آیینهای نمایشی پدرانشان به تربیت نسلی منتج میشود که از نظر فرهنگی با آسیبهای متعددی مواجه خواهند بود.
وی خاطرنشان کرد: آیینها و رفتارهای فرهنگی به عنوان میراث معنوی جوامع، سند هویتبخش و شناسنامه فرهنگی کشورها به شمار میرود و بر ماست که با استفاده از ابزارهای مختلف مانند تئاتر دینی به انتقال داشتههای آیینی و نمایشی به نسل آینده همت گماریم.
منبع: ایرنا